Hatalı İşlem Düzeltmeleri

Hatalı işlem düzeltmesi, hatalı girilen hesapta oluşan pozisyonların ya da pozisyon kapatmaların, kullanıcı tarafından takas işlem terminalleri üzerinden başka bir hesaba taşınmasına imkan veren yeni işlemlerin oluşturulması ve varsa açık emirlerin ilgili hesaba aktarılması işlemidir.

Üyeler tarafından hesap numarası hatalı olarak girilen emirler sonucunda hatalı olarak gerçekleşen işlemlere ilişkin düzeltme işlemleri bu yöntem izlenerek ilgili üyenin kullanıcısı tarafından takas işlem terminalleri üzerinden gerçekleştirilir.

İşlem İptalleri

Borsa Yönetmeliğinin 33 üncü madddesi hükümleri saklı kalmak kaydıyla, hatalı emir veya emirler dolayısıyla gerçekleşen işlemler aşağıdaki kurallar çerçevesinde Borsa tarafından iptal edilebilir.

a) Hatalı gerçekleşen işlem/işlemlerin Piyasa üyelerinin en az birinin hatalı emri dolayısıyla gerçekleşmiş olması esastır.

b) Hatalı emir dolayısıyla gerçekleşen işlem/işlemlerin iptale konu olabilmesi için aşağıda belirtilen tüm kriterlerin iptal talebi esnasında sağlanması gerekir.

i. Hatalı İşlem İptal Başvuru Süresi: İşlem gerçekleşme zamanından itibaren 30 dakika içerisinde hatalı işlem iptal başvurusu yapılabilir. Normal seans işlemleri için hatalı işlem iptali son başvuru saati 18:30’dur.

ii. Hatalı İşlem İptal Talebi Başvurusunda Gerekli Bilgiler: Hatalı işleme/işlemlere ilişkin sözleşme bilgisi ve hesap numarası bilgilerinin başvuru süresi içerisinde bildirilmesi gerekmektedir. İptale konu emir numarası ve ilgili emre bağlı olarak gerçekleşen hatalı işlemlerin işlem numarası, fiyat ile miktar bilgilerinin ise başvuruyu takiben iletilmesi gerekir.

iii. Hatalı İşlem İptalinin Kabul Edileceği Fiyat Seviyeleri: Hatalı işlemlerden, iptal talebinin bulunduğu ilgili sözleşme sınıfı bazında aşağıdaki tabloda belirtilen oranlarla referans fiyat üzerinden hesaplanacak fiyat aralıkları dışında kalan fiyatlardan gerçekleşmiş işlemler hatalı işlem iptali talebine konu olabilir.

Tablo : Referans Fiyat Üzerinden Hesaplanacak Fiyat Değişim Aralıkları

iv. Hatalı İşlem İptaline Konu Olan İşlem/İşlemler Dolayısıyla Elde Edilen Minimum Zarar Tutarı: Referans fiyat ile hatalı işlem iptaline konu olan işlem/işlemlerin fiyatları karşılaştırılarak hesaplanan zarar tutarının normal seans işlemleri için 17:30’dan önce yapılan başvurularda minimum 100.000 TL, 17:30 ve sonrasında yapılan başvurularda minimum 400.000 TL, akşam seansı için yapılan başvurularda minimum 100.000 TL olması gerekir.

v. Referans Fiyat: Hatalı işlem iptalinin kabul edilebileceği fiyat seviyelerinin ve hatalı işlem dolayısıyla elde edilen zararın hesaplanmasında aşağıdaki yöntemlerden biri ya da birkaçı dikkate alınarak Piyasayı adil bir şekilde yansıttığı değerlendirilen referans fiyat kullanılır.

i. Hatalı işlemden önce gerçekleşen fiyat/fiyatlar,

ii. Hatalı işlemden sonra gerçekleşen fiyat/fiyatlar,

iii. Önceki gün uzlaşma fiyatı,

iv. Hatalı işlem/işlemlerin Piyasada bekleyen emir ile gerçekleşmesi halinde hatalı emir sonucu gerçekleşen ilk işlem fiyatı,

v. İlgili dayanak varlığın spot fiyatı veya diğer vade aylarındaki fiyatlar dikkate alınarak hesaplanan teorik fiyat,

vi. Piyasa yapıcılarından alınan fiyat,

vii. Yukarıda belirtilen yöntemlerle bulunan fiyatın Piyasayı adil bir şekilde yansıtmadığına kanaat getirilmesi halinde Genel Müdürlük tarafından farklı bir referans fiyat tespit edilebilir.

c) Vadeler arası strateji emirlerinden kaynaklanan işlemlerin iptalinde ilgili sözleşmelerde gerçekleşen işlemlerin fiyatları ve strateji emri fiyatı birlikte değerlendirilir.

ç) Yukarıda belirtilen şartları sağlayan hatalı işlem iptal talepleri işleme taraf olan üyelerden biri ya da her ikisi tarafından İşlem Terminalleri (TW, Omnet API) aracılığıyla veya viop@borsaistanbul.com e-posta adresine iletilir. Akşam seansında gerçekleşen işlemlere ilişkin iptal talepleri sadece e-posta ile iletilir.  Üyeler 0212 298 24 27 numaralı telefon (3 tuşlanarak) yoluyla VİOP’a bilgi de verebilir ancak bu durumda iptal başvurusunun geçerli olması için gerekli bilgilerin viop@borsaistanbul.com e posta adresine de iletilmesi gerekmektedir.

d) Hatalı işlem/işlemlerin iptale konu olabilmesi için hatanın açıklığını teminen piyasa eğiliminin hatalı işlem iptali talebinde bulunulan fiyat/fiyatlar yönünde olup olmaması ayrıca dikkate alınabilir.

e) İşlem iptaline karar verilmesi halinde, iptal kararları ilgili mevzuat çerçevesinde ilan edilir. İşlem iptalinden önce ilgili sözleşmede işlemler durdurulabilir, ayrıca işlemi iptal edilecek taraflara bilgilendirme yapılabilir.

f) Hatalı işlem iptaline ilişkin olarak yukarıda belirtilen şartlar sağlanmış olsa dahi Borsanın işlem iptali talebinin tamamını ya da bir kısmını yerine getirme/getirmeme hakkı saklı kalmakla birlikte, yukarıda belirtilen şartlar sağlanmadığı takdirde Borsa Yönetmeliğinin 33 üncü maddesi uygulanır.

g) Hatalı gerçekleşen özel işlem bildirimleri yukarıdaki belirtilen şartlar sağlanmasa dahi işlem taraflarının onayları olması halinde iptal edilebilir.

h) Akşam seansında gerçekleşen hatalı işlem/işlemlere ilişkin iptal talepleri takip eden normal seans içerisinde değerlendirilir ve uygun görülmesi halinde ilgili hatalı işlem/işlemler iptal edilir. 

ı) İşlem iptali talebinin değerlendirilmesinde emirler/işlemler arasındaki ilişki göz önünde bulundurularak aynı sicile ait işlem iptal talepleri birlikte ya da ayrı ayrı değerlendirilebilir.

(Bknz. Borsa İstanbul A.Ş. Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası Prosedürü)