Sözleşme Özellikleri
Dayanak Varlıklar
Pay Senetleri Kod/Açıklama
Anadolu Efes Biracılık ve Malt Sanayii A.Ş. AEFES
Akbank T.A.Ş. AKBNK
Aksa Enerji Üretim A.Ş. AKSEN
Alarko Holding A.Ş. ALARK
Arçelik A.Ş. ARCLK
Aselsan A.Ş. ASELS
Astor Eneji A.Ş. ASTOR
BİM Birleşik Mağazalar A.Ş. BIMAS
Borusan Birleşik Boru Fabrikaları Sanayi ve Ticaret A.Ş. BRSAN
Çimsa Çimento Sanayi ve Ticaret A.Ş. CIMSA
Doğuş Otomotiv Servis ve Ticaret A.Ş. DOAS
Doğan Holding A.Ş. DOHOL
Emlak Konut Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş. EKGYO
Enerjisa Enerji A.Ş. ENJSA
ENKA İnşaat ve Sanayi A.Ş ENKAI
Ereğli Demir ve Çelik Fabrikaları T.A.Ş. EREGL
Ford Otomotiv Sanayi A.Ş. FROTO
Gübre Fabrikaları T.A.Ş.  GUBRF
Hektaş Ticaret T.A.Ş. HEKTS
H.Ö. Sabancı Holding A.Ş. SAHOL
Kardemir Karabük Demir Çelik Sanayi ve Ticaret A.Ş. KRDMD
Koç Holding A.Ş. KCHOL
Kontrolmatik Teknoloji Enerji ve Mühendislik A.Ş. KONTR
Koza Anadolu Metal Madencilik A.Ş. KOZAA
Koza Altın İşletmeleri A.Ş. KOZAL
Migros Ticaret A.Ş. MGROS
Odaş Elektrik Üretim Sanayi Ticaret A.Ş. ODAS
Oyak Çimento Fabrikaları A.Ş. OYAKC
Pegasus Hava Taşımacılığı A.Ş. PGSUS
Petkim Petrokimya Holding A.Ş. PETKM
Sasa Polyester Sanayi A.Ş. SASA
Şok Marketler Ticaret A.Ş. SOKM
T. Garanti Bankası A.Ş GARAN
T. İş Bankası A.Ş ISCTR
Tofaş Türk Otomobil Fabrikası A.Ş. TOASO
Tüpraş Türkiye Petrol Rafinerileri A.Ş. TUPRS
Türk Hava Yolları A.O. THYAO
Türk Telekomünikasyon A.Ş. TTKOM
Turkcell İletişim Hizmetleri A.Ş. TCELL
Türkiye Halk Bankası A.Ş. HALKB
Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş. TSKB
Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. SISE
TAV Havalimanları A.Ş. TAVHL
Tekfen Holding A.Ş. TKFEN
Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. VAKBN
Ülker Bisküvi Sanayi A.Ş. ULKER
Vestel Elektronik Sanayi ve Ticaret A.Ş. VESTL
Yapı ve Kredi Bankası A.Ş. YKBNK
Endeks Kod/Açıklama
BIST 30 Fiyat Endeksi XU030D
BIST Likit Banka Endeksi XLBNKD
BIST Banka Dışı Likit 10 Endeksi X10XBD
BIST Sürdürebilirlik 25 Endeksi XSD25D
Döviz Kod/Açıklama
Türk Lirası/ABD Doları kuru USDTRY
Türk Lirası/Euro kuru EURTRY
Euro/Amerikan (ABD) Doları (EUR/USD) çapraz kuru EURUSD
Rus Rublesi/Türk Lirası kuru RUBTRY
Offshore Çin Yuanı/Türk Lirası kuru CNHTRY
İngiliz Sterlini/Amerikan (ABD) Doları çapraz kuru GBPUSD
Kıymetli Madenler Kod/Açıklama
Saf Altın (TL/gram) XAUTRY
Saf Altın (USD/ons) XAUUSD
Saf Gümüş (USD/ons) XAGUSD
Paladyum (USD/ons) XPDUSD
Platin (USD/ons) XPTUSD
Elektrik Kod/Açıklama
Baz Yük Elektrik ELCBAS
Yabancı Endeksler Kod/Açıklama
Saraybosna Borsası Fiyat Endeksi SASX 10
Faiz Kod/Açıklama
Türk Lirası Gecelik Referans Faiz Oranı TLREF
Devlet İç Borçlanma Senetleri Kod/Açıklama
Devlet İç Borçlanma Senetleri

TRT020926T17

TRT131130T14

Vade Sonu Uzlaşma Fiyatı hesaplamasına ilişkin detaylı bilgi için: (Bknz. Borsa İstanbul A.Ş. Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası Prosedürü)

Sözleşme Kodları

Piyasada işlem görecek sözleşmelerin her biri için Sistemde sözleşme kodu tanımlanır. Söz konusu sözleşme kodları aşağıdaki bilgileri içermekle birlikte, sözleşmelerin niteliğine göre kodlarda ilave bilgiler yer alabilir.

Vadeli işlem sözleşmelerinde sözleşme kodu; sözleşme grubu, dayanak varlık kodu ve vade tarihi bilgilerini içerir. (Bknz. Borsa İstanbul A.Ş. Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası Prosedürü)

Tablo 1: Vadeli İşlem Sözleşmeleri Sözleşme Kodu

Kod Açıklama
F_ Sözleşme grubu (Vadeli İşlem Sözleşmeleri)
XAUTRY Dayanak varlık kodu
0317 Vade tarihi (Örn. Mart 2017)

Opsiyon sözleşmelerinde sözleşme kodu ise; sözleşme grubu, dayanak varlık kodu, opsiyon tipi, vade tarihi, opsiyon sınıfı ve kullanım fiyatı bilgilerini içerir.

Tablo 2: Opsiyon Sözleşmeleri Sözleşme Kodu

Kod Açıklama
O_ Sözleşme grubu (Opsiyon Sözleşmeleri)
XU030 Dayanak varlık kodu
E Opsiyon tipi (A: Amerikan - Sözleşme ile tanınan hak vade sonu dahil olmak üzere vade sonuna kadar herhangi bir tarihte kullanılabilir. E: Avrupa - Sözleşme ile tanınan hak vade sonunda kullanılabilir.)
0417 Vade tarihi (Örn. Nisan 2017)
C Opsiyon sınıfı (C: Alım opsiyonu P: Satım opsiyonu)
1240,00 Kullanım fiyatı

Özsermaye hali uyarlamasına tabi olan ve böylelikle unsurları standart sözleşme unsurlarından farklılaşan pay vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerinde sözleşme kodlarının sonuna özsermaye hali uyarlamasına bağlı olarak ilgili sözleşmenin standart olmayan sözleşme olduğunu belirten bilgi (N kodu) ile sıra numarası (1, 2, 3 vb.) ayrıca eklenir.

Vadeler arası strateji emirleri sözleşme kodu yerine özellikleri aşağıdaki gibi belirlenen strateji emri kodu kullanılarak Sisteme gönderilir.

Tablo 3: Vadeler Arası Strateji Emri Kodu

Kod Açıklama
F_ Vadeler arası strateji emri sözleşme grubu (Vadeli İşlem Sözleşmeleri)
XU030 Dayanak varlık kodu
M2-M1 Strateji emrinin hangi vade aylarını içerdiği (M1:en yakın vade ayı – M2: en yakın vadeden sonraki vade ayı)

Borsa tarafından tespit edilen limitler dahilinde vade tarihi ve kullanım fiyatı kullanıcılar tarafından belirlenerek oluşturulabilen esnek opsiyon sözleşmelerinin kodu aşağıdaki alanlardan oluşur.

Tablo 4: Esnek Opsiyon Sözleşmeleri Sözleşme Kodu

Kod Açıklama
TM_O Esnek opsiyon sözleşmesi
XU030 Dayanak varlık kodu
E Opsiyon tipi (A: Amerikan - Sözleşme ile tanınan hak vade sonu dahil olmak üzere vade sonuna kadar herhangi bir tarihte kullanılabilir. E: Avrupa - Sözleşme ile tanınan hak vade sonunda kullanılabilir.)
250419 Vade tarihi (Örn. 25 Nisan 2019)
C Opsiyon sınıfı (C: Alım opsiyonu P: Satım opsiyonu)
1235,00 Kullanım fiyatı

Özsermaye hali uyarlamalarına konu olan esnek sözleşme kodlarının sonuna sözleşmenin standart olmayan sözleşme olduğunu belirten bilgi (N1, N2, N3 vb.) ayrıca eklenir.

Tablo 5: Esnek Vadeli İşlem Sözleşmeleri Sözleşme Kodu

Kod Açıklama
TM_F Esnek vadeli işlem sözleşmesi
P_ Uzlaşma şekli kodu (P:Fiziki Teslimat)
USDTRY Dayanak varlık kodu
250419 Vade tarihi (Örn. 25 Nisan 2019)

Tablo 6: Fiziki Teslimatlı Dolar/TL Vadeli İşlem Sözleşmeleri Sözleşme Kodu

Kod Açıklama
F_ Sözleşme grubu (Vadeli İşlem Sözleşmeleri)
P_ Uzlaşma şekli kodu (P:Fiziki Teslimat)
USDTRY Dayanak varlık kodu
0322 Vade tarihi (Örn. Mart 2022)

Tablo 7: Fiziki Teslimatlı Dolar/TL Opiyon Sözleşmeleri Sözleşme Kodu

Kod Açıklama
O_ Sözleşme grubu (Opsiyon Sözleşmeleri)
P_ Uzlaşma şekli kodu (P:Fiziki Teslimat)
USDTRY Dayanak varlık kodu
E

Opsiyon tipi (A: Amerikan - Sözleşme ile tanınan hak vade sonu dahil olmak üzere vade sonuna kadar herhangi bir tarihte kullanılabilir.

E: Avrupa - Sözleşme ile tanınan hak vade sonunda kullanılabilir.)

0422 Vade tarihi (Örn. Nisan 2022)
C Opsiyon sınıfı (C: Alım opsiyonu P: Satım opsiyonu)
8950,00 Kullanım fiyatı
Fiyat Kotasyonu ve Minimum Fiyat Adımı

Sözleşmelerde kullanılacak fiyat kotasyonu ve minimum fiyat adımı sözleşme unsurları içerisinde Borsa tarafından belirlenmektedir.

Sözleşme Tipi Fiyat Kotasyonu ve Minimum Fiyat Adımı
BIST 30 Endeks Vadeli İşlem 0,25 TL (Endeks Değeri için)
BIST Likit Banka Vadeli İşlem 0,25 TL (Endeks Değeri için)
BIST Banka Dışı Likit 10 Vadeli İşlem 0,25 TL (Endeks Değeri için)
BIST Sürdürülebilirlik 25 Vadeli İşlem 0,25 TL (Endeks Değeri için)
BIST 30 Endeks Opsiyon 0,01 TL (Endeks Değeri için)
Pay Vadeli İşlem 0,01 TL (Bir adet dayanak varlık için)
Pay Opsiyon 0,01 TL (Bir adet dayanak varlık için)
DolarTL Vadeli İşlem 0,0001 TL (1 Amerikan Doları için)
EuroTL Vadeli İşlem 0,0001 TL (1 Euro için)
EUR/USD Vadeli İşlem 0,0001 USD (1 Euro için)
Ruble/TL Vadeli İşlem 0,00001 TL (1 Ruble için)
Yuan/TL Vadeli İşlem 0,0001 TL (1 Yuan için)
GBP/USD Vadeli İşlem 0,0001 USD (1 İngiliz Sterlini için)
DolarTL Opsiyon Sözleşmeleri 0,1 TL (1000 Amerikan Doları için)
Altın Vadeli İşlem 0,01 TL (1 gram Altın için)
Dolar/Ons Altın Vadeli İşlem 0,05 USD (1 ons Altın için)
Dolar/Ons Gümüş Vadeli İşlem 0,010 USD (1 ons Gümüş için)
Dolar/Ons Paladyum Vadeli İşlem 0,05 USD (1 ons Paladyum için)
Dolar/Ons Platin Vadeli İşlem 0,05 USD (1 ons Platin için)
Baz Yük Elektrik Vadeli İşlem 0,10 TL (1MWh elektrik enerjisi için)
SASX 10 Endeksi Vadeli İşlem 0,25 TL (Endeks Değeri için)
1 Aylık TLREF Vadeli İşlem 0,01 ( Faiz Oranı * 100 için)
Devlet İç Borçlanma Senetleri Vadeli İşlem Sözleşmeleri 0,001 (100.000 TL nominal değerli DİBS/1000 için)

Detaylı bilgi VİOP İşleyiş Esasları Genelgesinde yer almaktadır. (Bknz. Borsa İstanbul A.Ş. Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası Prosedürü)

Uzlaşma Yöntemi

Pay vadeli işlem ve opsiyon sözleşmeleri ile devlet iç borçlanma senetleri vadeli işlem sözleşmelerinin uzlaşma yöntemi olarak fiziki teslimat uygulanır. Pay vadeli işlem ve pay opsiyon sözleşmelerinde fiziki teslimat, pay senetlerinin kaydi olarak el değiştirmesi şeklinde gerçekleşir. Devlet iç borçlanma senetleri vadeli işlem sözleşmelerinde fiziki teslimat, devlet iç borçlanma senetlerinin kaydi olarak el değiştirmesi şeklinde gerçekleşir.

Dolar/TL vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerinin uzlaşma yöntemi olarak nakdi uzlaşma ve fiziki teslimat uygulanır. Fiziki teslimatlı dolar/TL vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerinde teslimat, paranın (USD) el değiştirmesi şeklinde gerçekleşir.

Endeks vadeli işlem ve opsiyon, fiziki teslimatlı dolar/TL sözleşmeleri dışında kalan döviz vadeli işlem ve opsiyon, kıymetli maden (altın, gümüş, paladyum, platin) vadeli işlem, elektrik vadeli işlem ve TLREF vadeli işlem sözleşmelerinin uzlaşma yöntemi ise nakdi uzlaşmadır. Bu yöntemde vade sonunda oluşan kar/zarar, nakdi olarak taraflar arasında el değiştirir.Opsiyonlar için vade sonundaki oluşan kar/zarar, hak kullanılan opsiyonlar için kullanım fiyatıyla vade sonunda oluşan uzlaşma fiyatı arasındaki fark kadar olacaktır.

Vade Ayları - Sözleşme Vadesi ve Son İşlem Günü

Sözleşmelerin vade ayları sözleşme unsurları içerisinde Borsa tarafından belirlenmektedir.  Borsa İstanbul A.Ş. Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası Prosedüründe detayları verilen ve Borsa tarafından belirlenen sözleşmeler için standart vade aylarına ek olarak, en fazla 180 güne kadar esnek vade tarihli opsiyon sözleşmeleri ve en fazla 364 güne kadar esnek vade tarihli vadeli işlem sözleşmeleri kullanıcılar tarafından işleme açılabilir. (Bknz. Borsa İstanbul A.Ş. Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası Prosedürü)

Vadeli işlem sözleşmelerinde ve standart opsiyon sözleşmelerinde vade ve son işlem günü her vade ayının son iş günü olur. Esnek vade tarihli opsiyon sözleşmeleri ve esnek vade tarihli vadeli işlem sözleşmeleri içinse vade ve son işlem günü sözleşmenin vade tarihidir. Yurt içi piyasaların resmi tatil nedeniyle yarım gün olması durumunda sözleşmenin vadesi ve son işlem günü bir önceki iş günüdür.

Baz Fiyat ve Günlük Fiyat Değişim Limitleri

Baz fiyat, günlük fiyat değişim limitlerinin hesaplanmasında kullanılan ve sözleşmenin işleme açıldığı gün Uzlaşma Fiyatı Komitesi tarafından belirlenen fiyat, diğer işlem günleri için ise bir önceki günün 

Günlük fiyat değişim limiti, her bir sözleşme için belirlenen baz fiyatın belirli bir oranı kadar olabilmektedir. Bu oran sözleşme unsurlarında Borsa tarafından belirlenir. Bu yöntemle hesaplanan alt veya üst limitin fiyat adımına tekabül etmemesi halinde üst limit bir alt fiyat adımına, alt limit ise bir üst fiyat adımına yuvarlanır.

(Bknz. Borsa İstanbul A.Ş. Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası Prosedürü)

Kullanım Fiyatları

Opsiyon sözleşmelerinde kullanım fiyatları alım opsiyonları için alma hakkının geçerli olduğu fiyatları, satım opsiyonları için ise satma hakkının geçerli olduğu fiyatları göstermektedir.

Örnek 1: 

O_AKBNKE0417C8.00 sözleşmesi, kullanım fiyatı 8 TL olan bir alım (call) opsiyonunu göstermektedir. Avrupa tipi olan bu opsiyon sözleşmesi, uzun pozisyon taşıyan yatırımcılara vade sonu olan 30 Nisan 2017 tarihinde 8 TL fiyatla 100 adet Akbank payını alma hakkı verir.

Opsiyon sözleşmesi; spot fiyat 8 TL’nin üzerinde iken karda, 8 TL seviyesinde iken başabaşta ve 8 TL’nin altındayken ise zarardadır.

Örnek 2: 

O_AKBNKE0417P10.00 sözleşmesi, kullanım fiyatı 10 TL olan bir satım (put) opsiyonunu göstermektedir. Avrupa tipi olan bu opsiyon sözleşmesi, uzun pozisyon taşıyan yatırımcılara vade sonu olan 30 Nisan 2017 tarihinde 10 TL fiyatla 100 adet Akbank payını satma hakkı verir.

Opsiyon sözleşmesi; spot fiyat 10 TL’nin altında iken karda, 10 TL seviyesinde iken başabaşta ve 10 TL’nin üzerindeyken ise zarardadır.

Kullanım Fiyat Adımı

Pay Opsiyon Sözleşmeleri

İşleme açılacak pay opsiyon sözleşmelerinde kullanım fiyat adımı, dayanak varlığın fiyatına göre aşağıdaki şekilde belirlenecek olup, virgülden sonra iki basamak kullanılır.

Opsiyon Sözleşmesi Kullanım Fiyatı Aralığı (TL) Kullanım Fiyatı Adımı (TL)
0,01 – 0,99 0,02
1,00 – 2,49 0,05
2,50 – 4,99 0,10
5,00 – 9,99 0,20
10,00 – 24,99 0,50
25,00 – 49,99 1,00
50,00 – 99,99 2,00
100,00 – 249,99 5,00
250,00 – 499,99 10,00
500,00 – 999,99 25,00
1.000,00 ve üzeri  50,00

Her bir dayanak varlığın spot piyasadaki kapanış fiyatı baz alınarak teorik fiyat hesaplama yöntemi kullanılmak suretiyle her bir vade ayı için başabaşta kullanım fiyatı seviyeleri belirlenir ve biri “başabaşta” olmak üzere biri “karda” ve altısı “zararda” olmak üzere sekiz farklı kullanım fiyatı seviyesinden sözleşmeler işleme açılır.

Standart kullanım fiyatlarına ek olarak, işleme açık sözleşmelerin standart vadeleri içerisindeki en düşük/en yüksek standart kullanım fiyatlarının %20 altı/üstü fiyat seviyesi arasında olmak kaydıyla esnek kullanım fiyatlı sözleşmeler kullanıcılar tarafından işleme açılabilir.

DolarTL Opsiyon Sözleşmeleri

DolarTL opsiyon sözleşmelerinde kullanım fiyat adımı aşağıdaki şekilde belirlenmiştir.

Opsiyon Sözleşmesi Kullanım Fiyatı Aralığı (TL) Kullanım Fiyatı Adımı (TL)

1 – 99

1

100 – 249

2

250 – 499

5

500 – 999

10

1.000 – 2.499

25

2.500 – 4.999

50

5.000 – 9.999

100

10.000 – 24.999

250

25.000 – 49.999

500

50.000 ve üzeri

1000

Dayanak varlık olan yabancı para birimi için TCMB’nin gösterge niteliğindeki alış ve satış kurlarının ortalamasının 1.000 ile çarpılmasıyla elde edilen değer baz alınarak teorik fiyat hesaplama yöntemi kullanılmak suretiyle her bir vade ayı için başabaşta kullanım fiyatı seviyeleri belirlenir ve ikisi karda, biri “başabaşta” ve sekizi “zararda” olmak üzere onbir farklı kullanım fiyatı seviyesinden sözleşmeler işleme açılır.

DolarTL Opsiyon Sözleşmelerinde; standart kullanım fiyatlarına ek olarak, işleme açık sözleşmelerin standart vadeleri içerisindeki en düşük/en yüksek standart kullanım fiyatlarının %20 altı/üstü fiyat seviyesi arasında olmak kaydıyla esnek kullanım fiyatlı sözleşmeler kullanıcılar tarafından işleme açılabilir.

Endeks Opsiyon Sözleşmeleri

Pay endeks opsiyon sözleşmelerinde ise kullanım fiyat adımı aşağıdaki şekilde belirlenmiştir.

Opsiyon Sözleşmesi Kullanım Fiyatı Aralığı (TL) Kullanım Fiyatı Adımı (TL)

0,01 – 99,99

1,00

100,00 – 249,99

2,50

250,00 – 499,99

5,00

500,00 – 999,99

10,00

1.000,00 – 2.499,99

25,00

2.500,00 – 4.999,99

50,00

5.000,00 – 9.999,99

100,00

10.000,00 – 24.999,99

250,00

25.000,00 – 49.999,99

500,00

50.000,00 ve üzeri

1.000,00

Dayanak varlık olan endekslerin bir önceki işlem gününde spot piyasadaki seansta oluşan kapanış değeri baz alınarak teorik fiyat hesaplama yöntemi kullanılmak suretiyle her bir vade ayı için başabaşta kullanım fiyatı seviyeleri belirlenir ve biri “başabaşta”, ikisi “karda”, sekizi “zararda” olmak üzere onbir farklı kullanım fiyatı seviyesinden sözleşmeler işleme açılır.

Standart kullanım fiyatlarına ek olarak, işleme açık sözleşmelerin standart vadeleri içerisindeki en düşük/en yüksek standart kullanım fiyatlarının %20 altı/üstü fiyat seviyesi arasında olmak kaydıyla esnek kullanım fiyatlı sözleşmeler kullanıcılar tarafından işleme açılabilir.

İşleme Açılacak Kullanım Fiyatları

Opsiyon kullanım fiyatları ile ilgili işleme açılma kurallarında uygulama aşağıdaki gibidir

  • İşleme açılacak kullanım fiyat seviyeleri ve başabaş kullanım fiyatı söz konusu dayanak varlığın ilgili vade için hesaplanan teorik fiyatları göz önünde bulundurularak vadelere göre farklılaşabilecektir.
  • Günlük olarak belirlenecek başabaş kullanım fiyat seviyeleri işlem terminali ve FIXRD (referans veri) kanallarından üyelere bildirilecektir.
  • Yeni oluşturulan opsiyon sözleşmeleri (mücbir diğer nedenlerle işleme kapatılma haricinde) vadesi bitene kadar işleme açık kalacaktır.

BISTECH sisteminde dayanak varlık fiyatı baz alınarak teorik fiyat hesaplama yöntemi kullanılmak suretiyle her bir vade ayı için başabaşta kullanım fiyatı seviyeleri belirlenecek ve aşağıda belirtilen sayılarda standart sözleşmeler sistemde oluşturulacaktır.

Sözleşme Karda Opsiyon Sayısı Başabaşta Opsiyon Sayısı Zararda Opsiyon Sayısı
Pay Opsiyon 1 1 6
BİST30 Endeks Opsiyon 2 1 8
DolarTL Opsiyon 2 1 8
Günlük Uzlaşma Fiyatları

Günlük uzlaşma fiyatı, vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerinde işlem günü sonunda açık pozisyonların yeniden değerlemesinde ve hesapların güncellemesinde esas alınan fiyattır.

Pay Opsiyon, Pay Endeks Opsiyon ve DolarTL Opsiyon Sözleşmeleri için Günlük Uzlaşma Fiyatı:

Seans sonunda günlük uzlaşma fiyatı aşağıdaki şekilde hesaplanır ve en yakın fiyat adımına yuvarlanır:

a) Seans sona ermeden önceki son 10 dakika içerisinde gerçekleştirilen tüm işlemlerin miktar ağırlıklı ortalama fiyatı,

b) Eğer son 10 dakika içerisinde 10’dan az işlem yapıldıysa, seans içerisinde geriye dönük olarak bulunan son 10 işlemin miktar ağırlıklı ortalama fiyatı,

c) Seans içerisinde 10’dan az işlem yapıldıysa, seans içerisinde gerçekleştirilen tüm işlemlerin miktar ağırlıklı ortalama fiyatı,

d) Seans içerisinde hiç işlem yapılmamışsa, dayanak varlık ve dayanak varlığa bağlı diğer sözleşmelerdeki fiyatlar dikkate alınarak hesaplanan teorik fiyatlar günlük uzlaşma fiyatı olarak belirlenir.

Seans sonunda yukarıda belirtilen yöntemlere göre günlük uzlaşma fiyatının hesaplanamaması veya hesaplanan fiyatların piyasayı doğru olarak yansıtmadığına kanaat getirilmesi halinde Borsa tarafından, teorik fiyat, bir önceki günkü uzlaşma fiyatı veya seans sonundaki en iyi alış ve satış fiyatları dikkate alınarak günlük uzlaşma fiyatı tespit edilebilir.

Özel İşlem Bildirimleri yukarıdaki hesaplamalara dahil edilmez. Uzlaşma Fiyatı Komitesi tarafından günlük uzlaşma fiyatının değiştirilme durumu saklıdır.

Vadeli İşlem Sözleşmeleri için Günlük Uzlaşma Fiyatı:

Vadeli işlem sözleşmeleri için günlük uzlaşma fiyatı aşağıdaki şekilde hesaplanır ve en yakın fiyat adımına yuvarlanır:

a) Seans sona ermeden önceki son 10 dakika içerisinde gerçekleştirilen tüm işlemlerin miktar ağırlıklı ortalama fiyatı günlük uzlaşma fiyatı olarak belirlenir.

b) Eğer son 10 dakika içerisinde 10’dan az işlem yapıldıysa, seans içerisinde geriye dönük olarak bulunan son 10 işlemin miktar ağırlıklı ortalama fiyatı alınır.

c) Seans içerisinde 10’dan az işlem yapıldıysa, seans içerisinde gerçekleştirilen tüm işlemlerin miktar ağırlıklı ortalama fiyatı,

d) Seans içerisinde hiç işlem yapılmamışsa, bir önceki günün uzlaşma fiyatı günlük uzlaşma fiyatı olarak belirlenir.

Seans sonunda yukarıda belirtilen yöntemlere göre günlük uzlaşma fiyatının hesaplanamaması veya hesaplanan fiyatın piyasayı doğru yansıtmaması durumunda, aşağıda belirtilen yöntemler tek başına ya da birlikte kullanılarak günlük uzlaşma fiyatı tespit edilebilir.

a) Seans sonundaki en iyi alış ve satış kotasyonlarının ortalaması,

b) Dayanak varlığın spot fiyatı veya sözleşmenin diğer vade ayları için geçerli olan günlük uzlaşma fiyatları da dikkate alınarak hesaplanacak “teorik” fiyatlar.

Özel İşlem Bildirimleri yukarıdaki hesaplamalara dahil edilmez. Uzlaşma Fiyatı Komitesi tarafından günlük uzlaşma fiyatının değiştirilme durumu saklıdır.

Vade Sonu Uzlaşma Fiyatları
Sözleşme Tipi Vade Sonu Uzlaşma Fiyatı Hesaplama Yöntemi
Pay ile Endeks Vadeli İşlem ve Opsiyon Sözleşmeleri
BIST 30 Endeks Vadeli İşlem Sözleşmesi

Vade sonu uzlaşma fiyatı, dayanak varlık olarak kabul edilen BIST 30 Endeksinin son işlem gününde spot piyasadaki seansta sürekli müzayedenin son 30 dakikası süresince ilan edilen endeks değerlerinin zaman ağırlıklı ortalaması ile BIST 30 Endeks kapanış değerinin sırasıyla %80 ve %20 oranlarıyla ağırlıklandırılması ile hesaplanan değerin en yakın fiyat adımına yuvarlanması ile elde edilen değerdir. Vade sonu uzlaşma fiyatı, bulunan değerin en yakın fiyat adımına yuvarlanması ile elde edilen değerdir.

Son işlem gününde, spot piyasada seansın ve/veya kapanış seansının kısmen veya tamamen kapalı olması veya spot piyasada endeks değerinin hesaplanamaması durumunda vade sonu uzlaşma fiyatı, Uzlaşma Fiyatı Komitesi tarafından belirlenir.

BIST Likit Banka Vadeli İşlem Sözleşmesi

Vade sonu uzlaşma fiyatı, dayanak varlık olarak kabul edilen BIST Likit Banka Endeksinin son işlem gününde spot piyasadaki seansta sürekli müzayedenin son 30 dakikası süresince ilan edilen endeks değerlerinin zaman ağırlıklı ortalaması ile BIST Likit Banka Endeks kapanış değerinin sırasıyla %80 ve %20 oranlarıyla ağırlıklandırılması ile hesaplanan değerin en yakın fiyat adımına yuvarlanması ile elde edilen değerdir. Vade sonu uzlaşma fiyatı, bulunan değerin en yakın fiyat adımına yuvarlanması ile elde edilen değerdir.

Son işlem gününde, spot piyasada seansın ve/veya kapanış seansının kısmen veya tamamen kapalı olması veya spot piyasada endeks değerinin hesaplanamaması durumunda vade sonu uzlaşma fiyatı, Uzlaşma Fiyatı Komitesi tarafından belirlenir.

BIST Banka Dışı Likit 10 Vadeli İşlem Sözleşmesi

Vade sonu uzlaşma fiyatı, dayanak varlık olarak kabul edilen BIST Banka Dışı Likit 10 Endeksinin son işlem gününde spot piyasadaki seansta sürekli müzayedenin son 30 dakikası süresince ilan edilen endeks değerlerinin zaman ağırlıklı ortalaması ile BIST Banka Dışı Likit 10 Endeks kapanış değerinin sırasıyla %80 ve %20 oranlarıyla ağırlıklandırılması ile hesaplanan değerin en yakın fiyat adımına yuvarlanması ile elde edilen değerdir. Vade sonu uzlaşma fiyatı, bulunan değerin en yakın fiyat adımına yuvarlanması ile elde edilen değerdir.

Son işlem gününde, spot piyasada seansın ve/veya kapanış seansının kısmen veya tamamen kapalı olması veya spot piyasada endeks değerinin hesaplanamaması durumunda vade sonu uzlaşma fiyatı, Uzlaşma Fiyatı Komitesi tarafından belirlenir.

BIST Sürdürülebilirlik 25 Vadeli İşlem Sözleşmesi

Vade sonu uzlaşma fiyatı, dayanak varlık olarak kabul edilen BIST Sürdürülebilirlik 25 Endeksinin son işlem gününde spot piyasadaki seansta sürekli müzayedenin son 30 dakikası süresince ilan edilen endeks değerlerinin zaman ağırlıklı ortalaması ile BIST Sürdürülebilirlik 25 Endeksi kapanış değerinin sırasıyla %80 ve %20 oranlarıyla ağırlıklandırılması ile hesaplanan değerin en yakın fiyat adımına yuvarlanması ile elde edilen değerdir. Vade sonu uzlaşma fiyatı, bulunan değerin en yakın fiyat adımına yuvarlanması ile elde edilen değerdir.

Son işlem gününde, spot piyasada seansın ve/veya kapanış seansının kısmen veya tamamen kapalı olması veya spot piyasada endeks değerinin hesaplanamaması durumunda vade sonu uzlaşma fiyatı, Uzlaşma Fiyatı Komitesi tarafından belirlenir.

BIST 30 Endeks Opsiyon Sözleşmesi

Alım opsiyonları için vade sonu uzlaşma fiyatı, dayanak varlık olarak kabul edilen BIST 30 Endeksinin son işlem gününde spot piyasadaki seansta sürekli müzayedenin son 30 dakikası süresince ilan edilen değerlerinin zaman ağırlıklı ortalaması ile BIST 30 Endeksinin kapanış değerinin sırasıyla %80 ve %20 oranlarıyla ağırlıklandırılması ile hesaplanan değer (BİST30 Endeks Vadeli İşlem Sözleşmeleri için ilgili vade ayı için hesaplanan vade sonu uzlaşma fiyatı) ile opsiyon kullanım fiyatı arasındaki farkın en yakın fiyat adımına yuvarlanması sonucunda bulunur.

Satım opsiyonları için vade sonu uzlaşma fiyatı, opsiyon kullanım fiyatı ile dayanak varlık olarak kabul edilen BIST 30 Endeksinin son işlem gününde spot piyasadaki seansta sürekli müzayedenin son 30 dakikası süresince ilan edilen değerlerinin zaman ağırlıklı ortalaması ile BIST 30 Endeksinin kapanış değerinin sırasıyla %80 ve %20 oranlarıyla ağırlıklandırılması ile hesaplanan değer (BİST30 Endeks Vadeli İşlem Sözleşmeleri için ilgili vade ayı için hesaplanan vade sonu uzlaşma fiyatı) arasındaki farkın en yakın fiyat adımına yuvarlanması sonucunda bulunur.

Son işlem gününde, spot piyasada seansın ve/veya kapanış seansının kısmen veya tamamen kapalı olması veya spot piyasada endeks değerinin hesaplanamaması durumunda vade sonu uzlaşma fiyatı, Uzlaşma Fiyatı Komitesi tarafından belirlenir

Pay Vadeli İşlem Sözleşmesi

Spot piyasadaki seansta oluşan kapanış fiyatı, vade sonu uzlaşma fiyatı olarak kabul edilir.

Son işlem gününde, spot piyasada seansın ve/veya kapanış seansının kısmen veya tamamen kapalı olması veya açık olup da fiyat oluşmaması durumunda vade sonu uzlaşma fiyatı, Uzlaşma Fiyatı Komitesi tarafından belirlenir.

Döviz Vadeli İşlem Sözleşmeleri
DolarTL Vadeli İşlem Sözleşmesi

Son işlem günü saat 15:30’da TCMB tarafından açıklanan gösterge niteliğindeki ABD Doları alış ve satış kurları ortalamasıdır.

Belirlenen vade sonu uzlaşma fiyatı en yakın fiyat adımına yuvarlanır.

EuroTL Vadeli İşlem Sözleşmesi

Son işlem günü saat 15:30’da TCMB tarafından açıklanan gösterge niteliğindeki Euro alış ve satış kurları ortalamasıdır.

Belirlenen vade sonu uzlaşma fiyatı en yakın fiyat adımına yuvarlanır.

EUR/USD Çapraz Kuru Vadeli İşlem Sözleşmesi

TCMB’nin son işlem gününde açıkladığı gösterge niteliğindeki Euro/Amerikan Doları çapraz kurudur.

Belirlenen vade sonu uzlaşma fiyatı en yakın fiyat adımına yuvarlanır.

RubleTL Vadeli İşlem Sözleşmesi

Son işlem günü 15:30’da TCMB tarafından açıklanan gösterge niteliğindeki Rus Rublesi alış ve satış kurları ortalaması. Belirlenen vade sonu uzlaşma fiyatı en yakın fiyat adımına yuvarlanır.

YuanTL Vadeli İşlem Sözleşmesi

Hong Kong Treasury Markets Association tarafından son işlem gününde açıklanan ABD Doları/Offshore Çin Yuanı çapraz kuru (USD/CNY (HK)) ile TCMB tarafından son işlem günü açıklanan gösterge niteliğindeki ABD Doları alış ve satış kurları ortalaması kullanılarak hesaplanan Offshore Çin Yuanı/Türk Lirası kuru. Son işlem gününde resmi tatil veya başka bir nedenle ABD Doları/Offshore Çin Yuanı çapraz kuru açıklanamaması halinde, uluslararası spot piyasalarda Türkiye saatiyle 17:00’de oluşan ABD Doları/Offshore Çin Yuanı alış ve satış fiyatlarının ortalaması kullanılır.

Belirlenen yöntem ile hesaplanan vade sonu uzlaşma fiyatı en yakın fiyat adımına yuvarlanır. Uzlaşma Fiyatı Komitesi’nin vade sonu uzlaşma fiyatını değiştirme hakkı saklıdır.

GBP/USD Vadeli İşlem Sözleşmesi

Son işlem günü saat 15:30’da TCMB tarafından açıklanan gösterge niteliğindeki İngiliz Sterlini/ABD Doları çapraz kurudur. Belirlenen yöntem ile hesaplanan vade sonu uzlaşma fiyatı en yakın fiyat adımına yuvarlanır.

Döviz Opsiyon Sözleşmeleri
DolarTL Opsiyon Sözleşmesi

Alım sözleşmelerinde vade sonu uzlaşma fiyatı, dayanak varlık olan ABD Doları için son işlem gününde TCMB'nin saat 15:30 itibarıyla açıklayacağı gösterge niteliğindeki alış ve satış kurunun ortalamasının 1.000 ile çarpılması suretiyle bulunan değer ile opsiyon kullanım fiyatı arasındaki farkın en yakın fiyat adımına yuvarlanması sonucunda bulunur.

Satım sözleşmeleri için vade sonu uzlaşma fiyatı, opsiyon kullanım fiyatı ile dayanak varlık olan ABD Doları için son işlem gününde TCMB'nin saat 15:30 itibariyle açıklayacağı gösterge niteliğindeki alış ve satış kurunun ortalamasının 1.000 ile çarpılması suretiyle bulunan değer arasındaki farkın en yakın fiyat adımına yuvarlanması sonucunda bulunur.

Son işlem gününde, TCMB tarafından ilgili kurun ilan edilmemesi durumunda vade sonu uzlaşma fiyatı, Uzlaşma Fiyatı Komitesi tarafından belirlenir.

Altın Vadeli İşlem Sözleşmeleri
Altın Vadeli İşlem Sözleşmesi

Vade sonu uzlaşma fiyatı, son işlem gününde Londra’da öğleden sonra oluşan altın Dolar/ons fiyatının (ICE Benchmark Administration tarafından açıklanan LBMA Gold Price P.M.) Merkez Bankasının saat 15.30’da açıklayacağı gösterge niteliğindeki ABD Doları alış ve satış kurları ortalaması kullanılarak TL/gram’a çevrilmesi ile bulunan değer vade sonu uzlaşma fiyatı olarak kullanılır. Londra’da öğleden sonra altın fiyat sabitleme seansı yapılmazsa, sabah seansında oluşan altın Dolar/ons fiyatı vade sonu uzlaşma fiyatı olarak kullanılır. Son işlem gününde resmi tatil veya başka bir nedenle fiyat açıklanmaması halinde, uluslararası spot piyasalarda Türkiye saati ile saat 17:00’de oluşan Dolar/ons altın alış ve satış fiyatının ortalaması baz alınır. Ons ağırlık birimi 31,1035’e bölünerek grama çevrilir.

Yukarıdaki yöntemlerle belirlenen vade sonu uzlaşma fiyatı en yakın fiyat adımına yuvarlanır.

Dolar/Ons Altın Vadeli İşlem Sözleşmesi

Vade sonu uzlaşma fiyatı, son işlem gününde Londra’da öğleden sonra oluşan altın Dolar/ons fiyatıdır (ICE Benchmark Administration tarafından açıklanan LBMA Gold Price P.M.).

Son işlem gününde Londra'da öğleden sonra altın fiyat sabitleme seansı yapılmazsa, sabah seansında oluşan altın Dolar/Ons fiyatı vade sonu uzlaşma fiyatı olarak kullanılır.

Son işlem gününde resmi tatil veya başka bir nedenle fiyat açıklanmaması halinde, uluslararası spot piyasalarda Türkiye saati ile saat 17:00’de oluşan Dolar/Ons altın alış ve satış fiyatının ortalaması vade sonu uzlaşma fiyatı olarak kullanılır.

Yukarıdaki yöntemlerle belirlenen vade sonu uzlaşma fiyatı en yakın fiyat adımına yuvarlanır.

Gümüş Vadeli İşlem Sözleşmeleri

Dolar/Ons Gümüş Vadeli İşlem Sözleşmesi

Vade sonu uzlaşma fiyatı, son işlem gününde Londra’da oluşan gümüş Dolar/ons fiyatıdır (ICE Benchmark Administration tarafından açıklanan LBMA Silver Price)

Son işlem gününde resmi tatil veya başka bir nedenle fiyat açıklanmaması halinde, uluslararası spot piyasalarda Türkiye saati ile saat 17:00’de oluşan Dolar/Ons gümüş alış ve satış fiyatının ortalaması vade sonu uzlaşma fiyatı olarak kullanılır.

Yukarıdaki yöntemlerle belirlenen vade sonu uzlaşma fiyatı en yakın fiyat adımına yuvarlanır.

Paladyum Vadeli İşlem Sözleşmeleri

Dolar/Ons Paladyum Vadeli İşlem Sözleşmesi

Vade sonu uzlaşma fiyatı, son işlem gününde Türkiye Saati ile 17:00:00 – 17:00:59 arasında Refinitiv tarafından XPD= kodu ile açıklanan Paladyum Dolar/Ons fiyatlarının (Mid Price) ortalamasıdır.

Yukarıdaki yöntemle belirlenen vade sonu uzlaşma fiyatı en yakın fiyat adımına yuvarlanır.

Son işlem gününde resmi tatil veya başka bir nedenle fiyat açıklanmaması, yeterli veri bulunamaması veya fiyatların piyasayı yansıtmadığına kanaat getirilmesi halinde vade sonu uzlaşma fiyatı Uzlaşma Fiyatı Komitesi tarafından belirlenir.

Platin Vadeli İşlem Sözleşmeleri

Dolar/Ons Platin Vadeli İşlem Sözleşmesi

Vade sonu uzlaşma fiyatı, son işlem gününde Türkiye Saati ile 17:00:00 – 17:00:59 arasında Refinitiv tarafından XPT= kodu ile açıklanan Platin Dolar/Ons fiyatlarının (Mid Price) ortalamasıdır.

Yukarıdaki yöntemle belirlenen vade sonu uzlaşma fiyatı en yakın fiyat adımına yuvarlanır.

Son işlem gününde resmi tatil veya başka bir nedenle fiyat açıklanmaması, yeterli veri bulunamaması veya fiyatların piyasayı yansıtmadığına kanaat getirilmesi halinde vade sonu uzlaşma fiyatı Uzlaşma Fiyatı Komitesi tarafından belirlenir.

Enerji Vadeli İşlem Sözleşmeleri
Aylık Baz Yük Elektrik Vadeli İşlem Sözleşmeleri

Vade ayının her bir saati için Piyasa İşleticisi tarafından açıklanan Kısıtsız Piyasa Takas Fiyatlarından (KPTF) hesaplanan basit aritmetik ortalama son uzlaşma fiyatı olur. Bu yöntemle belirlenen vade sonu uzlaşma fiyatı en yakın fiyat adımına yuvarlanır.

Üç Aylık (Çeyreklik) Baz Yük Elektrik Vadeli İşlem Sözleşmeleri

Üç aylık sözleşmeler basamaklandırma işlemine tabi olacağı için vade sonu uzlaşma fiyatı hesaplanmaz.

Yıllık Baz Yük Elektrik Vadeli İşlem Sözleşmeleri

Yıllık sözleşmeler basamaklandırma işlemine tabi olacağı için vade sonu uzlaşma fiyatı hesaplanmaz.

Yabancı Endeksler Vadeli İşlem Sözleşmeleri
SASX 10 Endeksi Vadeli İşlem Sözleşmeleri

Son işlem gününde dayanak varlığın ilgili piyasadaki kapanış değeridir. Belirlenen vade sonu uzlaşma fiyatı en yakın fiyat adımına yuvarlanır. Dayanak varlığın işlem gördüğü piyasanın seansın tamamen kapalı olması veya açık olup da fiyat oluşmaması veya dayanak varlığın işlem gördüğü piyasada endeks değerinin hesaplanamaması durumunda vade sonu uzlaşma fiyatı, Uzlaşma Fiyatı Komitesi tarafından belirlenir.

Faiz Vadeli İşlem Sözleşmeleri
TLREF Vadeli İşlem Sözleşmesi

Vade sonu uzlaşma fiyatı aşağıdaki formülle hesaplanır ve en yakın fiyat adımına yuvarlanır.

N : vade dönemindeki takvim günü sayısı

N0 : hesaplama periyodundaki iş günü sayısı.

ni : 𝑟i faiz oranının geçerli olduğu takvim günü sayısı

ri : i günü için Borsa İstanbul tarafından açıklanan gecelik referans faiz oranı

Türk Lirası Gecelik Referans Faiz Oranlarının belirlenemediği günler için bir önceki iş gününe ait oranlar kullanılabilir.

Eğer bu yöntemlerle bir fiyat belirlenemezse, ya da bu yöntemler ile hesaplanan fiyatlar piyasayı tam yansıtmıyorsa, vade sonu uzlaşma fiyatı Uzlaşma Fiyat Komitesi tarafından belirlenir.

Devlet İç Borçlanma Seneti Vadeli İşlem Sözleşmeleri
Devlet İç Borçlanma Seneti Vadeli İşlem Sözleşmeleri

Son işlem gününde dayanak varlık olarak kabul edilen Devlet İç Borçlanma Senedinin T+1 valör için hesaplanan ağırlıklı ortalama temiz fiyatı vadesonu uzlaşma fiyatı olarak kabul edilir.

Son işlem gününde, spot piyasada seansın kısmen veya tamamen kapalı olması veya açık olup fiyat oluşmaması durumunda vade sonu uzlaşma fiyatı Uzlaşma Fiyatı Komitesi tarafından belirlenir.

Fiziki teslimata esas fiyat, uzlaşma fiyatına işlenmiş faizin eklenmesi suretiyle bulunan kirli fiyattır.

Yukarıda belirtilen Vade Sonu Uzlaşma Fiyatı hesaplama yöntemleri sadece bilgi amaçlı özet olarak hazırlanmıştır. Vade Sonu Uzlaşma Fiyatı hesaplamasına ilişkin detaylı bilgi için: (Bknz. Borsa İstanbul A.Ş. Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası Prosedürü)