Düzenleyici kurumların zaman bilgisi konusunda standart olarak kabul ettiği ‘National Institute of Standards and Technology’nin (NIST) sağladığı saat bilgisinin mikrosaniye (PTP) ve milisaniye (NTP) hassasiyetinde GPS uydusu üzerinden alınmasına imkân veren Zaman Sunucusu Hizmeti devreye alınmıştır.

Borsa İstanbul kendi sistemleri için kullandığı bu hizmeti üyeleri ve yatırım kuruluşlarının da kullanımına açmıştır.

PTP veya NTP hassasiyetinde zaman bilgisini alarak sistem saatlerinin senkronizasyonunu sağlamak isteyen kurumlar hizmetten faydalanmak üzere Borsa İstanbul Pazarlama ve Satış bölümü ile iletişime geçebilirler.

• Borsa İstanbul'da kurulan ve bilgisayar sistemlerine uydudan hassas zaman bilgisi verebilen altyapının özellikleri nelerdir?

Borsa İstanbul’da kullanılan “time server” altyapısı Microsemi firmasının TP-5000 cihazlarından oluşmakta olup alanında lider kabul edilen bu cihazlar NIST dahil dünyadaki birçok zaman bilgisi veren kuruluşun ve çok büyük finans kurumlarının altyapısında kullanılmaktadır.

• Bilgisayar sistemlerim için zaman bilgisini neden bu altyapıdan almalıyım?

Bilindiği üzere yürürlükteki regülasyonlara göre tüm dünyadaki finans kurumları saat bilgisini ABD’deki NIST kurumundan almak zorundadır. Borsa İstanbul'da kurulan altyapı da NIST saati sağlamaktadır.

• NIST zamanı ile Borsa İstanbul'un sağladığı zaman bilgisi aynı mıdır?

Borsadaki “time server” altyapısının sağladığı zaman bilgisi netliği ± 100ns’dir (nano saniye). Bunun anlamı, verilen saat bilgisinin NIST’e göre maksimum şaşma değerinin 100ns olmasıdır. Kurulan alyapı bunu garanti etmektedir.

• Sistemlerime hangi protokol ile zaman bilgisi alabilirim?

Kurulan altyapı halihazırda aynı zaman bilgisini hem NTP hem de PTP protokolleri ile vermeye uygundur. İlgili sunucunun işletim sistemine (Windows, Unix, vb) ve donanım özelliklerine göre bu iki protokolden birisi veya ikisiyle birden zaman bilgisi alınabilir.

• Hangi protokol ile daha hassas zaman bilgisi alabilirim?

NTP protokolü kullanıldığında hassasiyet 10-3 (1 milisaniye) ve PTP için 10-7 (100 nano saniye) seviyelerindedir. Buradaki saat hassasiyeti network yapısına ve ağdaki gecikmelere göre değişebilmekte olup, sistemleri co-location merkezinde bulunan üyelerimiz için PTP ve/veya NTP, uzak erişim ağlarında ise yalnızca NTP servisi verilmesi önerilmektedir.

• Bu altyapının sistemlere hatalı bilgi (yanlış zaman bilgisi) verme olasılığı var mı?

TP5000 cihazı, aynı anda çok sayıda uydu ile GPS iletişimi içinde olup bunun sonucunda aldığı bilgileri kullanarak zaman bilgisini iletmektedir. Hatalı zaman bilgisi verebilmesi için GPS’den hatalı bilgi gelmesi gereklidir. GPS uyduları ile iletişimi kesilir ise, cihazın içindeki Rubidium osilatör devreye girerek 1 aya kadar zaman bilgisinin hatasız olarak iletimini sağlamaktadır.

• MiFID II uyumlu zaman bilgisi nedir?

MiFID (EU-Markets in Financial Instruments Directive) finans kurumları için geçerli bir AB regülasyonu olup, bir takım temel ve genel düzenlemeler gerektirmektedir. Microsemi’nin bildirdiği üzere MiFID II düzenleme en az 100us’lik (mikro saniye) doğruluk ile zaman iletimi gereksinimini içermektedir.

• Borsa zaman altyapısından alacağım saat bilgisi MiFID II uyumlu olacak mı?

Borsa İstanbul altyapısındaki cihazlar, TP5000 NTP/PTP server PRTC cihazı olması itibariyle UTC’ye göre 100ns doğruluk ile zaman iletimi yapabilmektedir. Bir başka deyişle, MiFID II gereksinimin 1000 kat daha iyi hassasiyet sağlanmaktadır.

• Bu hizmetin sürekliliği için verilecek SLA nedir?

Firmanın taahhüt ettiği iki adet 1:1 yedekli TP5000 cihazının IOC (Rb) hizmet sürekliliği %99.9999 (6 adet 9) ile ifade edilebilir. Ayrıca Borsa İstanbul bu sistemden iki adet kullanarak double-full redundancy (yedeklilik) sağlamıştır. Aynı şekilde ikili yedeklilik Borsa İstanbul'da kurulmuş olan uydu antenleri için de geçerli olup her bir anten 8 adet uydudan GPS bilgisi almaktadır.

• Sistem kullanıma alındı mı?

Evet, tüm Borsa İstanbul sistemleri saat bilgisini bu altyapıdan almaktadır. (Mevcutta borsa sistemleri NTP servisini kullanmaktadır. Önümüzdeki dönemde PTP geçişinin yapılması planlanmaktadır.)

• Borsa İstanbul'da kurulan bu yapıyı başka hangi Borsalar kullanmaktadır?

Borsa İstanbul ile aynı yapıyı kullanan borsaların adedi, bölgelere göre aşağıdaki görselde belirtilmiştir.